Ik ben docent Natuurkunde en Informatica en sta sinds 1993 voor de klas. Daarnaast heb ik ook jaren gewerkt in de commerciële ICT. Met al die ervaring weet ik precies wat wél en niet werkt als je natuurkunde (maar ook andere vakken) écht goed wilt leren.
Dat ontdekte ik zelf al op de middelbare school, zo'n 45 jaar geleden.
In mijn eerste jaar havo 5 had ik een natuurkundedocent die echt slecht uitlegde. Gevolg: ik zakte voor mijn eindexamen met een 3 voor natuurkunde. Ik moest het jaar overdoen.
Het jaar daarna kreeg ik weer mijn oude docent uit de onderbouw. Wat een verschil! Die man kon zó goed uitleggen, dat alles opeens duidelijk werd. Natuurkunde werd ineens logisch, overzichtelijk — zelfs leuk. Dankzij hem haalde ik een 7 op mijn eindexamen en slaagde ik alsnog.
Zijn uitleg inspireerde me zó, dat ik besloot zelf docent te worden. Inmiddels heb ik natuurkunde, wiskunde én informatica gestudeerd aan de lerarenopleiding. En ja — mensen zijn nog steeds verbaasd als ze horen dat ik natuurkundeleraar ben geworden. Maar juist omdat ik zélf heb ervaren hoe frustrerend onduidelijke uitleg is, wilde ik dat als docent anders doen.
Let op: uitleg online is altijd anders dan in de klas. Maar ik doe m'n best om het hier ook zo duidelijk mogelijk voor je te maken.
Anders Ericsson (1947 - 2020) was een wereldwijd bekende Zweedse psycholoog. Hij deed meer dan dertig jaar wetenschappelijk onderzoek naar vragen zoals:
Zijn conclusie:
"Uitblinken is geen kwestie van talent, maar van training"
Als iemand ergens in uitblinkt, is dat bijna altijd het resultaat van veel oefenen \ herhalen. Als je dat doet, komt de kennis in je lange termijngeheugen. Je kunt het dan dag en nacht op elk gewenst moment uit dat geheugen halen. Dan pas heb je geleerd.
Leren is een duurzame verandering in je lange termijngeheugen.
Meer lezen. Hier zijn boek of luister naar het interview in deze video (best wel lang...). Of bekijk de korte video op deze pagina.
Vervang de 5 minuten-oefening door het woord 'natuurkunde-rekensom'
Sporten? Gitaar spelen? Gamen? Geen probleem voor jou. Maar wiskundesommen of Franse woordjes? Meh... Toch werkt het precies hetzelfde als het gaat om je brein, leren en ergens goed in worden.
Eigenlijk is dit voor jou goed nieuws:
Je hoeft geen talent te hebben voor Natuurkunde.
Als je veel oefen/herhaalt, kun je toch een goed cijfer halen!
Tijdens mijn lerarenopleiding (alweer zo'n 40 jaar geleden) werd altijd door mijn docenten gezegd:
"Je moet leerlingen motiveren, dan gaan ze beter leren."
Maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt: het werkt juist andersom!
Eerst oefenen. Dan succes. Dán komt door dat succes de motivatie.
Want stel: je oefent veel en haalt daardoor een goed cijfer. Je merkt dat je er echt beter in bent geworden. Dat voelt goed — en dat wil je vaker voelen. Zo ontstaat een positieve cirkel!
Oefenen → goed resultaat → motivatie → daardoor weer oefenen → weer een goed resultaat.
De mens is van nature nieuwsgierig, maar geen goede denker.
Leren is daarom moeilijk en kost tijd en energie. En dus draait leren om oefenen / herhalen.
Niet een beetje en 5 minuten per week — veel en vaak!.